علم فردا

تکنولوژی به زبان ساده

شخصا به علم جغرافیا و هواشناسی خیلی علاقه دارم و بعضی وقتا تو تایم آزادم در مورد چرا و چگونه های کره زمین و مسائل مربوط به جغرافیا مطالعه می کنم ، یعنی اگه بخوایم روی اینجور مسائل زوم بشیم خیلی خیلی بیشتر از قبل به بزرگی جهان و خدایی که بهش نظم داده پی می بریم .

یکی از سوالایی که ذهن خود منو درگیر کرده اینه که چرا رودخونه ها هیچ کدومشون صراط مستقیم رو طی نمی کنن و تمایل به کجروی دارن . تمام رودخانه های دنیا بالاخره یه بخشیش هم که شده کج و معوج و منحنی به شکل S انگلیسی در اومده .

علت منحنی بودن رودخانه ها

دلیل انحنا و کج شدن مسیر رودخانه ها به عوامل زیادی بستگی داره اما ۳ تا عامل خیلی تاثیر دارن ، یکی گذر زمان ، یکی جنس خاک بستر رودخانه و یکی هم عوامل طبیعی . حالا مثال می زنم تا بهتر متوجه بشید . این مثال می تونه هرچیز طبیعی دیگه ای هم باشه و من واسه تفهیم بهتر اینجوری مثال می زنم . بقیه مثال ها رو خودتون تصور کنید 😀

فرض کنید یه موش میاد کنار بستر رودخونه لونه می سازه خب موش رو هوا نیست که ، باید زیر خاک باشه دیگه ، اون سوراخی که کنده کم کم توسط آب رودخانه اشغال میشه و تبدیل به مسیری هرچند کوچیک واسه آب رودخونه میشه ، به مرور زمان این شکاف عمیق تر میشه و آب مسیر خودش رو کج می کنه . اون سمت رودخونه به خاطر اینکه آب کمتری رفت و آمد می کنه و شتاب کمتری داره ، توسط خاک کف رودخونه پر میشه و اینجوری میشه که اولین منحنی بوجود میاد . اولین منحنی شاید مثلا ۵ سال طول بکشه که ایجاد بشه اما دومین منحنی و منحنی های بعدی خیلی زود درست میشن ، چرا ؟ جوابش کاملا مشخصه ، شتاب ناشی از منحنی اول میاد می خوره به این طرف رودخونه که بستر صافی داره ، کم کم اونجا رو هم شکاف میده و یکی پس از دیگری منحنی درست میشه .

علت منحنی بودن رودخانه

از طرف دیگه ، آب همیشه میخواد از کوتاه ترین و شیب دارترین مسیر حرکت کنه ، همین الان اگه مقداری آب روی زمین بریزید می بینید که به صورت مستقیم نمیره ، سنگ ریزه ها رو دور می زنه و به شکل منحنی در میاد . در مورد رودخونه ها هم این مسئله صادقه فقط در ابعاد بزرگتر .

نحوه محاسبه منحنی رودخانه

هرچی رودخونه پهن تر باشه ، تعداد منحنی هایی که در طول مسیر بوجود میاره کم تره چون فاصله بین ضربه زدن آب به کناره ها بیشنر میشه . یه اصلی تو محاسبه منحنی S شکلِ رودخانه ها هست . طول اون منحنی میشه ۶ برابر عرض رودخونه ( ۳ ثانیه به جمله فکر کنین متوجه میشین ) شکل زیر :

محاسبه طول منحنی رودخانه

علت بوجود اومدن برکه طوقی ( نعل اسبی )

این منحنی ها که بالاتر توضیح دادم در بعضی جاها انقدر خمیده میشن که به شکل دایره در میان ، به جایی می رسه که دو تا منحنی به همدیگه می رسن و همدیگرو قطع می کنن . اینجوری میشه که آب از مسیر نزدیکتر میره و مسیر قبلیش رو ول میکنه ، اون مسیر قبلی تبدیل میشه به برکه یا دریاچه طوقی که به شکل نعل اسب درمیاد .

در شکل زیر به مرور زمان اون یه تیکه ای هم که باقی مونده ، توسط آب احاطه میشه و آب دیگه از همون مسیر راهشو ادامه میده و اون قسمت بالایی به صورت برکه در میاد .

رودخانه نویتنا – رود طوقی یا نعل اسبی

تو ویدیوی زیبای زیر به صورت خیلی ساده دلیل منحنی شدن و همچنین نعل اسبی شدن رودخانه ها با تصویر گفته شده .

حتما مطالب زیر رو هم بخونید

محمدرضا امين زاده هستم ، مهندس الكترونيك و سردبير مجله علم فردا . علاقه زیادی به سخت افزار دارم ، اگه فرصتی بمونه در زمینه ادیت فیلم و تصویر و طراحی رابط کاربری وب و اندروید مطالعه و تمرین می کنم .