علم فردا

تکنولوژی به زبان ساده

ویبره گوشی یکی از جالب ترین کارهایی بود که واسه گوشی ها انجام دادن . اون اوایل که گوشی اومده بود ، برای اولین بار ویبره گوشی رو تجربه کردم خیلی واسم عجیب بود ، صدای وحشتناکی هم داشت یعنی با ویبره گوشی واقعا می تونستی از خواب بیدار بشی . الانو نگاه نکنید ویبره گوشی سوسول شده ، اون موقع یه جوری می لرزید تا نیم ساعت لقوه میگرفتی 🙂 جالب این بود که اسمش مثلا حالت بی صدا بود ، اما وقتی زنگ می خورد همسایه پشتی هم متوجه میشد .

موتور ویبره گوشی

تلفظ صحیح Vibration

این که همه میگن ویبره ویبره تلفظ ایرانیزه شدست ! نمی دونم این کلمه ویبره از کجا اومده ، احتمالا کلمه فرانسوی باشه اما مهم اینه که تلفظ صحیح ویبره تو انگلیسی رو بدونید . تو زبون انگلیسی چیزی به نام ویبره نداریم . اونا میگن Vibration که تلفظ صحیحش میشه وایبریشن و فعلش هم که Vibrate هست با تلفظ وایبریت . من میگم ویبره چون اینجوری جا افتاده .

 ویبره گوشی چگونه کار می کند ؟

ویبره گوشی در واقع یه موتور DC هست که ابعاد خیلی کوچیکی داره و داخل گوشی موبایل جاساز میشه . ابعاد موتور ویبره یه چیزی در حدود 4 میلی متر عرض و نهایتا 10 یا 15 میلی متر طول هستش . تمام این سر و صدایی که تو حالت ویبره می شنوید ، بخاطر چرخیدن همین موتور ویبره گوشی هست . اما چه چیزی باعث میشه که گوشی شما موقع ویبره ، بلرزه ؟ سر این موتور ویبره ( روی شفت موتور ) ، یه قطعه قرار داره که از نظر وزن ، نامتقارن طراحی شده . یه استوانه تو پُر رو در نظر بگیرید که فقط 10 یا 50 درصدش وجود داره . اینجوری همیشه یه طرف شفت وزن داره و یه طرفش وزن نداره . موقعی که موتور ویبره گوشی شروع به چرخیدن میکنه ، بخاطر وجود همین استوانه نامتقارن ، شروع به لرزش می کنه و نهایتا گوشی در دست شما می لرزه .

موتور ویبره گوشی

عکس زیر نمای نزدیک موتور ویبره رو نشون میده .

موتور ویبره گوشی از نمای نزدیک

عکس زیر اجزای داخلی موتور ویبره رو نشون میده .

اجزای داخلی موتور ویبره نامتقارن

ببینید این خارجیا چه زمانی به اینجور چیزا فکر کردن و عملی کردن ! فقط 10 ساله که من گوشی های نوکیا رو یادمه . شاید بگید خب چه ربطی داشت ، ربطش رو در ادامه میگم تا ببینید ما چقدر از زندگی عقبیم !

 انواع ویبره گوشی

چند سال پیش که گوشی ها شبیه چکش طراحی میشدن ، موتور ویبره از همین مدلای نامتقارن بود که زمخت و بزرگ بودن اما از وقتی که گوشی ها باریک شدن ، موتور ویبره گوشی هم کوچیک تر شد . در واقع یه مدل دیگه از موتور ویبره گوشی تولید شد که دیگه اون قسمت نامتقارن رو نداره . البته داره اما نه به اون شکلی که بالاتر دیدید . طرز کار این موتور بر اساس میدان مغناطیسی و قطب های شمال و جنوب آهن ربا و مدار کوموتاتور هست . دو تا سیم پیچ داخل موتور هست که که از طریق مدار الکترونیکی ، میدان مغناطیسی تولید میکنن که با میدان مغناطیسی آهن ربا در ارتباطن . یه قسمتی تعبیه شده ( کوموتاتور ) که جهت میدان مغناطیسی رو تغییر میده و باعث حرکت شفت موتور میشه ، یه وزنه گریز از مرکز هم طراحی شده که موقع حرکت شفت ، ویبره ایجاد کنه . به همین سادگی . البته طراحی اون مدار و سیم پیچ ها کار ساده ای نیست و محاسبه می خواد اما اساس کارش سادست . مدار داخلی ویبره گوشی های جدید رو می بینید .

اجزای داخلی موتور ویبره گوشی

به این موتور ویبره های ریز و گرد ، ویبره سکه ای هم میگن . الان دیگه همه گوشی ها اینجوری شدن . چون گوشی ها باریک شدن و نمیشه از اون ویبره چرخشی ها استفاده کرد . مثلا در شکل زیر موتور ویبره گلکسی اس 7 رو یم بینید که اندازه یه سکه کوچولوئه و باریک طراحی شده . این همه قسمت مختلف که تو عکس بالا دیدید ، توی یه چیز به این کوچیکی جاساز کردن !

موتور ویبره گوشی گلکسی اس 7

در شکل زیر می تونید نمای نزدیک ویبره گوشی از نوع سکه ای رو ببینید . اون دو تا سیم به ولتاژ DC وصل میشه .

موتور ویبره گوشی از نوع سکه ای

ضمنا می تونید داخل یکی از همین موتور ویبره ها رو ببینید :

داخل موتور ویبره سکه ای گوشی

درآمد شرکت سازنده ویبره گوشی

کاری ندارم چه شرکتی داره این کارو انجام میده ، مثلا فرض کنید شرکت اصغر الکترونیک آمریکا ! مهم اینه بدونید که این شرکت چقدر داره پول درمیاره ! تمــــــــــام گوشی ها نیاز به ویبره دارن بلااستثنا از اون درپیت بگیر تا حرفه ای شون . ضمن اینکه فقط گوشی نیست که ، تبلت هست ، اسباب بازی هست ، تجهیزات پزشکی هست و کلی دستگاه دیگه . قیمت هر موتور ویبره گوشی بین 1 تا 5 دلاره . شما فکر کنید هر موتور ویبره بین نیم تا 1 دلار سود داشته باشه . یه حساب سر انگشتی بکنید ببینید این شرکت سازنده موتور ویبره گوشی چه پولی به جیب زده . این قسمت رو که نوشتم یاد فالوده فروش های بازار افتادم 🙂 طرف مغازه تو بازار اجاره کرده مثلا ماهی 15 میلیون داره اجاره میده یه دونه مشتری نداره ، اون فالوده فروشه یه چرخ داره با لاستیکاش کلا 100 هزار تومنه ! اما از اون مغازه داره بیشتر پول دربیاره . این موتور ویبره گوشی هم از اون چیزاست که کسی حواسش بهش نیست اما پول خوبی توشه .

در انتها ویدیوی زیر را ببینید تا عملکرد ویبره گوشی رو بهتر متوجه بشید . البته این ویدیو مربوط به ویبره های قدیمی تره که وزنه نامتقارن دارن اما بازهم نحوه کارش رو ببینید جالبه .

راستی دوستان ، پیشنهاد میکنم دوره های انگلیسی علم فردا رو تهیه کنید ، دنیاتون عوض میشه ! خیلی فرقه بین کسی که انگلیسی میدونه و نمیدونه !

حتما مطالب زیر رو هم بخونید

محمدرضا امين زاده هستم ، مهندس الكترونيك و سردبير مجله علم فردا . علاقه زیادی به سخت افزار دارم ، اگه فرصتی بمونه در زمینه ادیت فیلم و تصویر و طراحی رابط کاربری وب و اندروید مطالعه و تمرین می کنم .