علم فردا

تکنولوژی به زبان ساده

چند رو زپیش در مورد قابلیت DVB-T در تلویزیون های جدید توضیح دادم . توصیه می کنم اون مطلب رو هم بخونید تا اطلاعات تون در مورد تلویزیون دیجیتال بیشتر بشه .

حالا امروز در مورد خود تلویزیون دیجیتال و تفاوتش با تلویزیون آنالوگ صحبت می کنم .

تلویزیون دیجیتال چیست

DTV مخفف Digital TV نسل جدید تلویزیون هاست . اسمش از اینجا میاد که دیگه خبری از سیگنال آنالوگ برای ارسال و پخش تصاویر نیست . تلویزیون دیجیتال در یه جمله به زبان ساده تلویزیونی هست که داخل خودش گیرنده دیجیتال داره و بدون هیچ دستگاه و تجهیزات اضافه می تونه شبکه های دیجیتال رو بگیره . در مشخصات تلویزیون دیجیتال عبارت DVB-T درج شده .

سیگنال دیجیتال و سیگنال آنالوگ

■ سیگنال آنالوگ

سیگنال آنالوگ به صورت پیوسته و متغیر در زمان هست . در طول زمان ، مقدار اون کم و زیاد میشه . ساعت عقربه ای یا دور موتور ماشین رو می تونید به عنوان یه سیستم آنالوگ در نظر بگیرید . چون در طول زمان تغییر میکنه . منظور اینه که به صورت لحظه ای تغییر می تونه وجود داشته باشه . در سیستم آنالوگ مقدار دقیق به سختی قابل تشخیصه و کوچکترین تغییری می تونه معنی خاصی داشته باشه .

روی سیگنال آنالوگ نویز می تونه تاثیر بذاره یعنی می تونه اندازه سیگنال رو کم یا زیاد کنه . صدا طبیعتا یه سیگنال آنالوگ هست و به خاطر اینه که بعضی وقتا نویز می تونه خش دارش کنه .

■ سیگنال دیجیتال

سیگنال دیجیتال همون صفر و یک باینری هست که بهش بیت می گن . ساعت دیجیتال ، اهم متر دیجیتال و چراغ قرمز راهنمایی و رانندگی رو می تونید به عنوان یه سیستم دیجیتال در نظر بگیرید . سیگنال دیجیتال یا هست و یا نیست ، وقتی یکه یعنی هست و وقتی صفره یعنی نیست . انواع و اقسام بلاها رو میشه روی سیگنال دیجیتال پیاده سازی کرد ، مثل فشرده سازی و کد گذاری . نویز روی سیگنال دیجیتال خیلی به ندرت تاثیر میذاره ( یعنی مثل آنالوگ نیست ) .

مثلا در تصویر بالا می بینید که نویز EMI یا تداخل الکترومغناطیسی چگونه روی سیگنال دیجیتال و آنالوگ تاثیر میذاره . سیگنال دیجیتالی که ۵ ولت هست با نویز مثلا میشه ۴.۵ ولت ، اما بازم ۵ ولت حساب میشه ( یکِ منطقی ) اما در مورد آنالوگ اینجوری نیست ، کوچکترین تغییر می تونه مشکل ساز بشه چون هر لحظه از موج آنالوگ معنی خاصی میده .

حالا در مورد ماهیت سیگنال آنالوگ و دیجیتال بعدا مفصل صحبت می کنم ، این در حد مقدمه بود که خط دست تون باشه .

تفاوت تلویزیون دیجیتال و آنالوگ

■ تلویزیون آنالوگ

همین تلویزیون های CRT یا لامپی ها نمونه های بارزی از تلویزیون آنالوگ هستن . تلویزیون آنالوگ بر اساس سیگنال آنالوگ کار میکنه یعنی صوت و تصویر روی یه موج RF مدوله ( سوار ) میشن و توسط آنتن هوایی دریافت میشن . این سیگنال از طریق سیم آنتن وارد تیونر تلویزیون میشه ، اونجا به دو بخش صوت و تصویر تقسیم میشه که صدا میره به پردازنده صوتی یا آمپلی فایر و تصویر هم به پردازش گر های تصویر . صدا از بلندگو درمیاد و تصویر هم به لامپ تصویر میره تا شما تماشا کنید .

تلویزیون آنالوگ برفکی میشه چون سیگنال آنالوگ نویز میگیره ، در و دیوار و آهن و آهن ربا و هر فلزی می تونه روی اون تاثیر بذاره ، مسافت می تونه کیفیتش رو پایین بیاره . از طرف دیگه موقع دریافت هم باید به خوبی روی یه فرکانس خاصی تلویزیون رو تنظیم کنید و با این حال بازم اون چیزی نمیشه که باید بشه .

■ تلویزیون دیجیتال

تلویزیون دیجیتال کلا با آنالوگ فرق داره ، در تلویزیون دیجیتال سیگنال به صورت فشرده شده و کد شده از طریق آنتن دریافت میشه و توی تلویزیون دیجیتال رمزگشایی میشه و بقیه ماجرا . چون اطلاعات تبدیل به بیت های صفر و یک شدن ، بعد مسافت نمی تونه خیلی روی اونا تاثیر بذاره ( میذاره اما کمتر از آنالوگ ) چون در دنیای دیجیتال ، از یه حدی بیشتر یک هست و از یه حدی کمتر میشه صفر . یعنی مثلا ۵ ولت یک حساب میشه و تا مثلا ۳.۳ ولت هم یک بودنه پابرجاست و اطلاعات منتقل میشه . ضمنا به دلیل اینکه صفر و یک ها رو میشه فشرده کرد ( مثل فایل MP3 و DVD ) اطلاعات بیشتری رو میشه به صورت همزمان انتقال داد . مثلا میشه کیفیت صدای بهتر ، کیفیت تصویر بهتر و همچنین اطلاعات متنی مثل اطلاعات کانال و تله تکست و EPG و … رو ارسال کرد .

ضمنا تنظیم کانال در تلویزیون دیجیتال خیلی سادست ، کافیه اون فرکانس خاص رو بدونید یا در بسیاری از مواقع با جستجوی اتوماتیک کانال ها پیدا میشن . خوبیه تلویزیون دیجیتال نسبت به تلویزیون آنالوگ تو این مورد اینه که یا تصویر نیست یا اگه باشه خبری از برفک و سایه و این حرفا نیست . ولی خب اگه سیم آنتن ، خود آنتن و جهت آنتن مناسب نباشن شاید بعضی کانال ها در دسترس نباشن ولی اگه باشن با کیفیت خوب خواهند بود .

تلویزیون دیجیتال چگونه کار می کند ؟

اساس کار تلویزیون دیجیتال بر مبنای فشرده سازی اطلاعات هست . اطلاعات ارسالی مثل ویدیو ، صدا و دیتا می تونن با روش فشرده سازی MPEG-2 و جدیدا MPEG-4 فشرده سازی بشن و تو همون کانال فرکانسی سیگنال آنالوگ ارسال بشن ، اما فرقی که سیستم دیجیتال داره اینه که به دلیل فشرده سازی ، فرستنده می تونه چندین گونه اطلاعات و شبکه رو همزمان ارسال کنه . یعنی یه کانال داریم که پهنای باندش تقریبا ۲۰ مگابیت در ثانیه هست ، فرستنده ها یه سری کانال های کوچیک می سازن مثلا ۴ مگابیت در ثانیه که تو اون کانال اصلی میشه ۵ تا از این زیرکانال ها ( Sub channel ) ساخت ( ۴ ضرب در ۵ میشه ۲۰ ) .

توی سیتم دیجیتال به دلایلی که بال گفتم امکان ارسال صدا به صورت کد شده یا همون دیجیتال هست ، پس فرستنده ها می تونن به همراه شبکه های تصویری ، کانال های رادیویی هم بفرستن و شما دریافت کنید .

کلیه این سیگنال ها توسط آنتن هوایی دریافت میشه و به تیونر تلویزیون دیجیتال فرستاده میشه ، اونجا توسط آی سی های بخصوص رمزگشایی میشه و صدا به قسمت صدا و تصویر هم به قسمت تصویر ارسال میشه . به عبارت تخصصی تر ، اطلاعات از فرستند انکد و مالتی پلکس میشه و در گیرنده دیکد میشه .

ضمنا در سیستم دیجیتال و به کمک تلویزیون دیجیتال امکان ارسال چند شبکه با کیفیت SD یا استاندارد ( ضعیف تر از HD ) هست . یعنی برخی فرستنده ها تو طول روز ۴ تا کانال SD رو شبکه های خودشون می فرستن و آخر شب یه کانال HD می فرستن . اینجوری به صورت بهینه شده از پهنای باند استفاده می کنن .

مزایای تلویزیون دیجیتال

■ از بین بردن دغدغه ” بچرخون ، یه ذره دیگه ، آها خوب شد ، ای بابا نه بازم بچرخون ” 😀

■ نیازی به وجود گیرنده دیجیتال مجزا نیست

■ امکان ارسال تصویر ، رادیو ، تله تکست و اطلاعات متنی مثل اینفو شبکه هست .

■ کیفیت تصویر تا HD بالا رفته و کیفیت صدا هم دالبی شده

■ امکان پیاده سازی راهنمای کانال ها یا EPG . همین که می زنه برنامه بعدی برنامه فعلی …

آیا تلویزیون دیجیتال همون hdtv هست ؟

نه ، hdtv یک نوع استاندارد برای تلویزیون دیجیتال هست . سه تا استاندارد داریم : HDTV , SDTV , EDTV که در سیستم آنالوگ از SDTV استفاده میشه .

خب دوستان ، مبحث تلویزیون دیجیتال خیلی خیلی پیچیده است ، یعنی اگه می خواستم برم تو مباحث فنی ، هفت هشت ده تا فحش آبدار نثارم میشد . من سعی کردم به صورت عمومی بنویسم تا برای همه قابل فهم باشه . اگه این پست مفید بوده لطفا علم فردا رو به دوستان خودتون هم معرفی کنید .

حتما مطالب زیر رو هم بخونید