علم فردا

تکنولوژی به زبان ساده

رمز دوم پویا رو باید فعال کنید ، دیگه راه نداره ! از اول دی ماه 1398 برای خریدهای اینترنتی و یا انتقال وجه از طریق اینترنت ، حتما باید رمز دوم پویا داشته باشید ! اما این رمز دوم پویا چیه و چرا استفاده ازش واجب شده ، چجوری باید فعالش کرد و بقیه مسائل رو در این پست به طور کوتاه و مفید توضیح دادم . قبل از اینکه بدونید رمز پویا چیه باید بدونید رمز ایستا یا ثابت چیه .

رمز دوم ایستا چیست ؟

کارت های بانکی در حال حاضر و در ایران ، دو تا رمز ثابت یا ایستا دارن ( ایستا یعنی رمز ثابته و تغییر نمیکنه تا زمانی که خودتون اونو تغییر بدین ) . یکی رمز اول کارت تونه که همون رمز 4 رقمیه که موقع خرید از پوز فروشگاه ها استفاده میکنید مثلا 1234 یا 1111 ، یکی هم رمز دوم اینترنتی هستش که موقع خرید یا کارت به کارت اینترنتی استفاده میکنید که 5 یا 6 رقمه . مثلا 12345 یا 222222 . به این گونه رمز ها که برای مدت مشخصی ثابت هستن و شما خودتون باید تغییرشون بدین میگن رمز ایستا یا ثابت .

رمز دوم پویا چیست ؟

رمز دوم پویا یا رمز یک بار مصرف همونطور که از اسمش هم مشخصه برخلاف رمز ایستا ، ثابت نیست و در هر تراکنش بانکی ( اینترنتی ) تغییر میکنه . تو انگلیسی به این رمز میگن One-Time Password به اختصار OTP که یعنی رمز یکبار مصرف .

این رمز دیگه دست شما نیست و شما هم نمیتونید اونو تغییر بدین ! قبلا اینجوری بود که شما موقع خرید اینترنتی ، اطلاعات کارت و رمز دوم تون رو وارد میکردین و خرید انجام میشد اما الان برای هر بار خرید اینترنتی یا کارت به کارت ، باید از بانک تون ، یه رمز دوم جدید بگیرید . به این نوع رمز میگن رمز پویا ! یعنی رمزی که در هر خرید ، تغییر میکنه ، پویاست !

رمز دوم پویا – رمز یک بار مصرف چیست

رمز دوم پویا از طریق اس ام اس یا اپلیکیشن به دست شما میرسه و نهایتا 60 ثانیه فرصت دارید تا ازش استفاده کنید و بعد از 60 ثانیه از بین میره و باید مجددا درخواست بدین .

چرا باید از رمز دوم پویا استفاده بشه ؟

پاسخ این سوال خیلی ساده اس ، چون اگه رمز دوم ایستای شما لو بره ، کلاهبردارا و هکر ها میتونن خیلی راحت از حساب شما سرقت بکنن ! تمام اطلاعات حساب شما روی کارت بانکی تون چاپ شده به غیر از رمز دوم ! یعنی اگه یه نفر کارت بانکی تونو داشته باشه ، فقط کافیه که رمز دوم شما رو حدس بزنه چون بقیه اطلاعات مورد نیاز روی کارت تون نوشته شده ، مثل شماره کارت ، تاریخ انقضا و CVV2 .

یه سری سایت ها تو اینترنت هستن که به روش های مختلفی ، شما رو گول میزنن تا اطلاعات کارت تون رو در سایت شون وارد کنید ، وارد کردن اطلاعات همانا و سرقت از شما همانا ! به این کار میگن فیشینگ ! یعنی یه درگاه بانکی تقلبی یا جعلی میسازن که خیلی خیلی شبیه به درگاه بانک اصلی هستش و شما فکر میکنید که دارید در درگاه اصلی بانک اطلاعات تون رو وارد میکنید در حالیکه اینجوری نیست . وقتی شما اطلاعات کارت رو که شامل رمز دوم ایستای شما هم هست ، وارد میکنید ، اطلاعات ذخیره میشه و آقا دزده بعدا میتونه از همون اطلاعات استفاده بکنه . چون رمز شما ایستاست و تغییر نمیکنه . اما اگه رمز دوم شما پویا باشه ، کلا 60 ثانیه اعتبار داره و بعد از 60 ثانیه دیگه کسی کاری نمیتونه بکنه !

یه نمونه واقعی از فیشینگ رو مثال میزنم ، مثلا شما تو گوگل میزنید خرید شارژ ، یه سری سایت باز میشن و شما مثلا میخواید یه شارژ 5 هزار تومنی بخرید . خب باید پول رو آنلاین پرداخت کنید دیگه ، داخل یکی از سایت ها روی دکمه خرید کلیک میکنید اما بجای اینکه به درگاه پرداخت اصلی بانک هدایت بشید ، به صفحه جعلی میرید و اونجا اطلاعات تون رو سرقت میکنن . این فیشینگ که میگم ، فقط سایت های درپیت و ناشناخته اینکارو میکنن وگرنه هیچ سایت معتبری همچین کاری نمیکنه چون هم اعتبار خودشو از دست میده هم از همه مهمتر ، به سادگی پیگیریش میکنن و پدرشو درمیارن !

فعال سازی رمز دوم پویا

هر بانک روش های خاص خودش رو برای فعال کردن رمز دوم پویا در نظر گرفته اما به طور کلی به چند روش میتونید رمز پویا رو فعال کنید . یا از طریق اپلیکیشن بانک ها ، یا اینترنت بانک و یا از طریق مراجعه به شعب یا عابربانک ! مراجعه به شعب که کار خنده داریه وقتی میشه پای کامپیوتر یا تو گوشی موبایل تون اینکارو انجام داد ! اگرم نمیتونید از گوشی یاکامپیوتر فعالش کنید ، برید عابربانک مخصوص کارت خودتون ، اونجا یه گزینه اضافه شده به نام رمز دوم پویا و ادامه داستان رو هم از خود عابربانک پیگیری کنید .

یا اینکه داخل اینترنت بانک یا اپلیکیشن بانک تون دنبال گزینه فعال سازی رمز دوم پویا بگردین . بیشتر بانک ها داخل سایت شون روش فعال سازی رو توضیح دادن حتما به وب سایت بانک تون سر بزنید . مثلا تصویر زیر طریقه فعال سازی رمز یکبار مصرف بانک پاسارگاد رو نشون میده .

فعال سازی رمز دوم پویا – رمز یک بار مصرف بانک پاسارگاد

رمز دوم پویا در اپلیکیشن بانک ، تولید میشه و همونجا میتونید رمز رو بردارید و استفاده کنید اما یه روش دیگه هم اینه که هر بار موقع خرید رمز پویا رو در قالب یه اس ام اس از بانک دریافت کنید . پس فعال سازی رمز پویا کار پیچیده ای نیست ، نگران نباشید !

بعضی بانک ها گزینه فعال کردن رمز دوم پویا رو از طریق کدهاس دستوری USSD هم امکان پذیر کردن .

هزینه فعال سازی رمز پویا چقدره ؟

یه زمانی صحبت از این بود که برای فعال سازی رمز دوم پویا ، از مشتریان یه مبلغی به طور سالیانه گرفته بشه که فکر میکنم حدود 33 هزار تومن بابت هر سال بود . اما بعدا بانک مرکزی طبق دستورالعملی ، بانک ها رو موظف کرد که هزینه این کار و هزینه ارسال پیامک رو خودشون انجام بدن . پس فعال سازی رمز دوم پویا برای مشتریان هیچ هزینه ای نخواهد داشت . هر چند که من به شخصه چشمم آب نمیخورخ و همش احساس میکنم بعد از مدتی یه جوری بالاخره این هزینه رو از مردم دریافت خواهند کرد ! اما به هر حال امیدوارم که واقعا رایگان باشه و رایگان بمونه !

چه افرادی به رمز دوم پویا نیاز دارن ؟

اگه از کارت بانکی تون فقط برای خرید گوجه و سیب زمینی تو مغازه ها استفاده میکنید ، اصلا خودتونو درگیر رمز دوم پویا نکنید چون این رمز فقط برای افرادی لازمه که خرید اینترنتی میکنن یا به صورت اینترنتی کارت به کارت انجام میدن . پس اگه از طریق اینترنت هیچگونه خرید یا انتقال وجه انجام نمیدین ، نیازی به رمز دوم پویا ندارید .

نکات ریز اما مهم در مورد رمز یکبار مصرف

■ برای فعال سازی رمز دوم پویا فق و فقط به شعب بانک یا اینترنت بانک یا همراه بانک خودتون مراجعه کنید ، به هیچ وجه برای اینکار به کافی نت یا خدمات موبایلی و کامپیوتری نرید .

■ مواظب اپلیکیشن های جعلی باشید ، رمز دوم پویا رو فقط در اپلیکیشن مخصوص بانک خودتون جستجو و فعال کنید .

■ هیچ اجباری در رابطه با نصب اپلیکیشن وجود نداره و بانک ها موظفن رمز دوم یک بار مصرف رو از طریق پیامک به مشتری ارائه بدن چون بعضی از مشتریان اصلا گوشی هوشمند ندارن .

خب دوستان امیدوارم که الان دیگه مفهوم رمز دوم پویا یا رمز یک بار مصرف رو درک کرده باشید .

حتما مطالب زیر رو هم بخونید

محمدرضا امين زاده هستم ، مهندس الكترونيك و سردبير مجله علم فردا . علاقه زیادی به سخت افزار دارم ، اگه فرصتی بمونه در زمینه ادیت فیلم و تصویر و طراحی رابط کاربری وب و اندروید مطالعه و تمرین می کنم .