علم فردا

تکنولوژی به زبان ساده

احتمالا شما هم اصطلاحاتی مثل بلیط چارتر یا پرواز چارتری رو تو گوگل یا شبکه های اجتماعی دیده باشید. افرادی که قصد خرید بلیط هواپیما با قیمت ارزون رو دارن قطعا با اصطلاح چارتر رو به رو شدن اما شاید ندونن که این چارتر که میگن دقیقا یعنی چی. اگر تا الان با هواپیما مسافرت نرفتین یا خودتون بلیط هواپیما نخریدین حتما این پست رو بخونید تا جلوی ضررهای احتمالی رو بگیرید!

انواع بلیط هواپیما

به طور کلی برای خرید بلیط هواپیما دو تا گزینه جلوتون هست :

■ پرواز سیستمی

■ پرواز چارتری

هر کدوم از این دو نوع پرواز مزایا و معایب خودشونو دارن. من تو این پست میخوام در مورد بلیط چارتر توضیح بدم اما برای اینکه بتونید بهتر بفهمید بلیط چارتر چیه لازمه اول یه آشنایی کلی با مفهوم پرواز سیستمی داشته باشید.

پرواز سیستمی یا پرواز برنامه ای چیه ؟

پرواز سیستمی یا پرواز برنامه ای همونطور که از اسمش هم مشخصه، به پروازی گفته میشه که طبق یک برنامه مشخص و منظم انجام میشه. یعنی روز و ساعت هر پرواز به طور دقیق از قبل برنامه ریزی شده و طبق همین برنامه ریزی پرواز ها انجام میشن. البته نه در ایران 😀 خدا شاهده تو زندگیم یـــــک بار هم نشده که به موقع پرواز کنم. یعنی همیشه تحت هر شرایطی کم کم نیم ساعت علاف شدم! از بحث اصلی دور نشیم. شما میتونید بلیط پرواز سیستمی رو مستقیم از خود شرکت هواپیمایی (ارلاین airline) بخرید و در صورت نیاز حتی میتونید تاریخ و ساعت پرواز تونو تغییر بدین. اگر بخواید کلا پرواز تونو کنسل کنید شرکت هواپیمایی بخشی از پول بلیط رو به عنوان جریمه کنسلی کسر میکنه و بقیه پول تونو بهتون برمیگردونه. هر چی به زمان پرواز نزدیک تر بشیم این جریمه گرون تر میشه!

معنی کلمه چارتر charter چیه؟

واژه چارتر charter در زبان انگلیسی چنتا معنی داره اما معنی که ما در اینجا باهاش کار داریم اینه اجاره دربست یا انحصاری . خب دیگه کسی نیست که ندونه دربست یعنی چی اما من بازم توضیح میدم که قشنگ براتون جا بیوفته. خیلیا تصور میکنن که چارتر یه اصطلاح تخصصی رایج در صنعت مسافرت هوایی هستش اما این تصور اشتباهه! چارتر یعنی اجاره دربست هتل، قطار ، هواپیما یا قایق و… . شرکت هایی وجود دارن که بهشون میگن چارتر کننده این شرکت ها میان با خطوط هواپیمایی (ارلاین ها) ، هتل ها و… قرارداد میبندن و توافق میکنن که بخشی از (یا همه) خدمات و امکانات اونا رو به طور انحصاری برای مدت مشخص و با قیمت ارزون تر اجاره کنن. خب من 2 تا مثال میزنم که شما قشنگ بفهمید شکل کلی قردادهای چارتری چه جوریه:

■ قراداد چارتر هتل : طبق یک قرارداد، چارتر دهنده (کسی که میخواد اجاره بده) تعداد مشخصی از اتاق ها رو برای مدت مشخصی با قیمت ارزون تر (نسبت به مشتری های عادی) به چارترکننده (کسی که میخواد اجار کنه) اجاره میده. همه چیز در این قرارداد توافقیه و هر جوری که بخوان میتونن به هم نون قرض بدن. چارتر کننده میاد این اتاق ها رو با قیمت بالاتر از قرارداد اجاره میده و از این راه سود میکنه. مثلا ممکنه قیمت عادی اون اتاق شبی 100 دلار باشه اما چارتر کننده هر اتاق رو با قیمت 50 دلار اجاره کرده. خب چارتر کننده میاد اون اتاق رو مثلا 80 دلار اجاره میده. اینجوری مشتری (مسافر) 20 دلار به نفعش میشه و از اون طرف چارتر کننده هم 30 دلار سود میکنه!

■ قرارداد چارتر بلیط هواپیما : در این قرارداد چارتر کننده میره چنتا از صندلی ها یا همه صندلی های یک پرواز رو از قبل میخره و بعد با هر قیمتی که میخواد میفروشه! یه مثال بزنم

مزایای قرارداد چارتر برای دو طرف قرارداد چیه؟

خب منافع چارتر کننده برای شما کاملا مشخصه اما شاید الان فکر کنید که قرارداد چارتر چه منفعتی واسه چارتر دهنده داره؟! خیلی واضحه! شرکت های هواپیمایی زیادی در دنیا وجود دارن. در بسیاری از شهر های دنیا چندین هتل وجود دارن که همه اینا دارن با هم رقابت میکنن. متاسفانه این هتل ها یا خطوط هوایی همیشه انقدر خوش شانس نیستن که بتونن همه طرفیت شون رو پر کنن. عوامل زیادی روی این مسئله تاثیر میذارن برای مثال قیمت، فصل، مسائل سیاسی و اجتماعی و… . مثلا تو عید همه میخوان برن مسافرت خب کسب و کار همه سکه است اما تو فصل مدارس و امتحانات کسی نمیره مسافرت مگر اینکه مجبور باشه. در این شرایط عاقلانه ترین تصمیم اینه که اون هتل یا ارلاین هر جوری که شده خدماتش رو بفروشه شده حتی به قیمت ارزون تر! مثلا فک کنید یه هتل 100 تا اتاق داشته باشه بعد 3 ماه سال این اتاق ها کلا خالی باشن. چی میشه؟! هزینه ها سرجاشون هستن اما درآمد قطع شده. کار عاقلانه اینه که این اتاق ها رو با قیمت ارزون تر بدی به کسی که میتونه مشتری پیدا کنه. این مسئله در مورد پرواز به مرااااااتب مهم تر و پر رنگ تره. یه هواپیما هزینه های زیادی داره. یه هواپیما باید توسط مهندسان پرواز بررسی بشه، توسط کارگران خدماتی تمیز و مرتب بشه ، هزینه سوخت و خیلی مسائل دیگه که مردم در جریان نیستن. اگر ظرفیت این هواپیما مثلا حدود 300 نفر باشه و فقط 50 تا بلیط واسه اون تاریخ و ساعت فروش رفته باشه شرکت هواپیمایی خیلی متضرر میشه. هواپیماست! پراید که نیست! خیییییییییلی هزینه داره! این هواپیما چه با 50 تا مسافر چه 300 تا باید این پرواز رو انجام بده پس عاقلانه اش اینه که حتی شده با قیمت نیم بها بلیط بفروشه! یه مثال میزنم (اعداد کاملا فرضی هستن) :

فرض کنید یه بلیط هواپیما تهران به کیش مثلا 400 تومن باشه و ظرفیت هواپیما هم 300 نفر. این هواپیما اگر 50 تا بلیط بفروشه میشه 20 میلیون یعنی فاجعه! چون فقط 1/6 ظرفیت این پرواز تکمیل شده! اما اینجا چارتر کننده ها میتونن این شرکت رو از این ضرر نجات بدن. مثلا اگر چارتر کننده بیاد 100 تا بلیط رو با قیمت 200 تومن بخره و همه این 100 تا رو هم بفروشه، شرکت هواپیمایی 20 میلیون تومن دیگه از این پرواز در میاره. یعنی پروازی که قرار بود با 20 تومن انجام بشه الان با 40 میلیون تومن انجام میشه.

تفاوت پرواز سیستمی با پرواز چارتری

مهم ترین تفاوت پرواز چارتری با پرواز سیستمی در تاریخ و زمان پرواز هاست. بعضی وقتا ممکنه برای شما مشکلی پیش بیاد و بخواید سفر تون رو کنسل کنید در همچین مواقعی اگر بلیط سیستمی خریده باشید میتونید خیلی راحت بلیط تون رو پس بدین . چند درصد از پول بلیط تون کسر میشه و مابقی رو بهتون پس میدن. هر چی به زمان پرواز نزدیک تر بشیم اون هزینه کنسلی افزایش پیدا میکنه! اما در مورد بلیط چارتری اینجوری نیست و شما نمیتونید بلیط تون رو پس بدین و اگر هم شرکت چارتر کننده بلیط رو پس بگیره مبلغ بیشتری رو ازتون کسر میکنه. ضمن اینکه شما برای تغییر زمان بلیط چارتر هیچ حق انتخابی ندارید! اما در تاریخ و زمان پرواز سیستمی رو میتونید تغییر بدین. البته این تغییر محدودیت هایی هم داره چون اگر هواپیما ظرفیتش پر شده باشه شما مجبورید با یه پرواز دیگه برید.

چه افرادی با پرواز چارتری مسافرت میکنن؟

استفاده از پروازهای چارتری هیچ محدودیتی نداره و هر کسی میتونه یه بلیط چارتر تهیه کنه و بره مسافرت اما به طور کلی سه گروه هستن که از پروازهای چارتری استفاده میکنن:

■ شرکت ها و سازمان ها

■ مسافرت بدون برنامه ریزی قبلی

قیمت بلیط چارتر

تقریبا میشه گفت همیشه قیمت بلیط چارتری نسبت به پرواز سیستمی ارزون تره اما بعضی وقتا ممکنه قیمت هاشون به هم خیلی نزدیک باشه! مثلا دم دمای عید که تعداد مسافر زیاده ممکنه این اتفاق بیوفته. اما در بیشتر موارد قیمت بلیط چارتری ارزون تره.

مزایای مسافرت با پرواز چارتری

تنها مزیت پرواز چارتری برای مسافر اینه که قیمتش ارزون تره، همین! مزیت دیگه ای نداره. البته اگر بخوایم یکم بزرگ تر نگاه کنیم و قضیه رو عمیق تر بررسی کنیم باید بگم که در کل مفهوم چارتر به نفع اقتصاد جامعه است. همون هواپیما اگر بخواد با صندلی های خالی بره به مقصد ، شرکت هواپیمایی خیلی بیشتر ضرر میکنه! در نهایت اگر چرخه اقتصادی خوب بچرخه به نفع کل جامعه است.

معایب مسافرت با پرواز چارتری

شاید الان پیش خودتون بگید «خب چه کاریه آدم با پرواز سیستمی بخواد بره مسافرت؟! خب همه برن بلیط چارتری بگیرن دیگه! » درسته که قیمت بلیط پرواز چارتری به مراتب ارزون تر از پرواز سیستمیه اما متاسفانه چارتر چنتا مشکل اساسی هم داره و به دلیل این مشکلات خیلی ها مجبور میشن پرواز سیستمی بگیرن. من الان این چند عیب رو به طور دقیق بهتون توضیح میدم:

■ تاریخ و ساعت پرواز چارتری قابل تغییر نیست!

به نظر من بزرگترین مشکل چارتر اینه که مسافر در تعیین تاریخ و ساعت حرکت خیلی حق انتخاب نداره! در واقع شرکت چارتر کننده (آژانس مسافرتی) یه فهرست از پرواز های چارتری داره که تاریخ و ساعت پرواز ها مشخصه و شما باید از این فهرست تاریخ مورد نظر تون رو انتخاب کنید. خب این چه مشکلی داره؟! مشکل اینجاست که شرکت های هواپیمایی اون پروازهای گل شون رو چارتر نمیکنن! یعنی بهترین تاریخ ها رو خودشون میفروشن هر چی تاریخ به درد نخوره میدن به شرکت های چارتر کننده. و اینجوری میشه که ممکنه مثلا تو نوروز بلیط چارتری گیر نمیاد اگرم بیاد گرونه و خیلی با پرواز سیستمی فرق نمیکنه. البته در بیشتر روزهای سال بلیط گیرتون میاد فقط ممکنه بعضی وقتا یکم گرون باشه. یکی از دردسر هایی که این مشکل برای شما به وجود میاره اینه که باید حتما تاریخ رزرو هتل با تاریخ پرواز تون هماهنگ باشه! یعنی مثلا اگر میخواید از تاریخ 10 بهمن تا 15 بهمن کیش باشید باید هتلی گیر بیارید که از تاریخ 10 تا 15 بهمن اتاق خالی داشته باشه و از اون طرف پرواز تون رو هم باید رو 10 و 15 بهمن تنظیم کنید. بعضی وقتا هر کاری میکنید این دو تا با هم تنظیم نمیشن. اگر مشکل مکان ندارید، تاریخ پرواز براتون مشکل ساز نمیشه.

■ بلیط چارتر معمولا قابل استرداد نیست!

یکی دیگه از بدبختی های بلیط چارتر اینه که معمولا بلیطش قابل استرداد نیست یعنی نمیتونید بلیط رو کنسل کنید و پول تون رو بگیرید! البته همیشه هم اینطور نیست اما در بیشتر موارد بلیط چارتری غیرقابل استرداده و اگر بخواید بلیط رو کنسل کنید پول تون رو پس نمیدن. اما بلیط پرواز سیستمی قابل استرداده! یعنی اگر بنا به هر دلیلی بخواید بلیط تون رو کنسل کنید، شرکت اینکارو براتون انجام میده البته بخشی از پول بلیط به عنوان جریمه کسر میشه و مابقی رو بهتون برمیگردونن. هر چقدر زمان کنسل بلیط به زمان پرواز نزدیک تر باشه درصد بیشتری کسر میشه!

■ قیمت بلیط چارتر برای همه سنین یکسانه!

یکی دیگه از معایب بلیط چارتری اینه که قیمت بلیط برای همه سنین یکسانه. در پرواز سیستمی اینجوری نیست! قیمت بلیط نوزاد، کودک و بزرگسال با هم فرق داره. بلیط نوزاد (زیر دو سال) از همه ارزون تر و بلیط بزرگسال از همه گرون تره. اما در پرئاز چارتری قیمت بلیط برای همه سنین یکسانه به جز نوزاد. مسافر نوزاد یعنی بچه زیر 2 سال به صندلی نیاز نداره به همین دلیل فقط هزینه بیمه رو میگیرن که نهایتا 30 هزار تومنه. لازمه اینم بدونید که تو اصطلاحات هواپیمایی به مسافر زیر 2 سال میگن « اینفنت infant » که مخفف infantile هستش یعنی کودک یا خردسال.

جدول مقایسه پرواز چارتری با پرواز سیستمی

من در این جدول جمع و جور پرواز سیستمی رو با پرواز چارتری مقایسه کردم. با استفاده از این جدول میتونید مزایا و معایب این دو تا رو با هم مقایسه کنید.

ویژگی	پرواز چارتری	پرواز سیتمی
قیمت	ارزان	گران
قیمت بر اساس سن	خیر	بله
قابل استرداد	خیر	بله
امکان تغییر تاریخ	خیر	بله
امکان خرید اینترنتی	بله	بله

روش خرید بلیط چارتری

برای خرید بلیط چارتری 2 تا راه حل دارید.

خرید بلیط چارتری به صورت حضوری

اگرچه این روش دیگه داره منسوخ میشه اما خب بعضی وقتا شرایط جوریه که آدم مجبور میشه به صورت حضوری بلیط تهیه کنید. در این روش باید به آژانس هواپیمایی مورد نظر تون مراجعه کنید و بلیط رو سفارش بدین. وارد آژانس میشید اون خانم مهربونه که خیلی خوب آدمو گول میزنه میگه «بفرمااااید قرررربون جیب تون برم» 😀 شما هم گول میخورید و بلیط رو میخرید. همین!

خرید اینترنتی بلیط چارتری

الان دیگه فقط پیرمردهایی که دیگه سواد درست و حسابی ندارن حضوری خرید میکنن. همه کارا اینترنتی شده. بهترین راه خرید بلیط هواپیما (چه سیستمی چه چراتری فرقی نمیکنه) اینه که از طریق اینترنت بخرید. اینجوری دیگه نه درگیر ترافیک میشید، نه وقت تون الکی گرفته میشه، نه گرما، نه سرما ؛ اینجوری اون خانم مهربونه هم اذیت نمیشه 😀

مزیت خرید اینترنتی بلیط چارتر اینه که میتونید قیمت شرکت های چارتر کننده رو با هم مقایسه کنید و ارزون ترینش رو بخرید. البته معمولا اختلاف قیمت زیاد نیست ولی خب تو این دوره و زمونه هزار تومن هم هزار تومنه.

 

با تمام این حرفایی که زدم توصیه میکنم تا جایی که میتونید با هواپیماهای ایرانی مسافرت نکنید چون واقعا ممکنه به مقصد نرسید!

 

حتما مطالب زیر رو هم بخونید