علم فردا

تکنولوژی به زبان ساده

مک آدرس یکی از مهمترین مفاهیم در شبکه هست که هر کاربر کامپیوتری باید بدونه که مک چیه و چه کاربردی داره . با مک آدرس کارهای جالبی میشه انجام داد پس تا انتهای پست همراه من باشید .

مک آدرس MAC Address چیست ؟

مک آدرس به انگلیسی MAC Address مخفف عبارت Media Access Control هست . به مک آدرس ، آدرس فیزیکی و آدرس سخت افزاری هم میگن .

به زبون ساده مک آدرس یه شماره اختصاصی برای هر نوع کارت شبکه هست . فرقی نمی کنه کارت شبکه وایرلس باشه یا سیمی ، هر نوع از کارت شبکه که باشه یه شماره اختصاصی داره که توی شبکه خیلی راحت قابل شناسایی باشه . مثل شماره ملی شما که مخصوص خودتون هست و می تونن از روی کد ملی شما ، به اطلاعات دیگه تون دسترسی داشته باشن . مک آدرس هم همینطوره ، یعنی از روی این شماره اختصاصی ، می تونن شرکت سازنده اون کارت شبکه و اطلاعات دیگه ای رو بفمن که در ادامه توضیح میدم . ضمن اینکه مک آدرس برای انتقال اطلاعات بین کامپیوتر و روتر ها و سوئیچ ها ضروریه .

ببینید ، گوشی ، لپ تاپ ، کامپیوتر رومیزی ، تبلت ، پرینتر یا هر دستگاه دیگه ای که می تونه به اینترنت وصل شه ، پس حتما یه رابط شبکه داره . گوشی شما به وای فای وصل میشه ، تا حالا فکر کردید که چجوری وصل میشه ؟ بر اثر جادو جمبل نیست که ، یه قطعه داخل بورد اصلی و یا چیپست اصلی گوشی هست که اتصال وای فای رو برقرار میکنه . اون قطعه یه مک آدرس مخصوص داره .

ساختار مک آدرس MAC Address

مک آدرس یه آدرس 48 بیتی یا 64 بیتی هست . آدرس 64 بیتی فعلا زیاد استفاده نمیشه بخاطر همین من هم خیلی در موردش توضیح نمیدم . حالا چرا 48 بیتی ؟ بخاطر اینکه تعداد زیادی آدرس منحصر به فرد تولید بشه که هیچکدومشون هم شبیه به هم نباشه . ضمن اینکه 24 بیت از این 48 بیت منحصرا برای شرکت سازنده طراحی شده . می دونید که هر بیت یا صفر هست یا یک . یعنی یه کد 4 بیتی این شکلیه : 0111 . یا یه کد 5 بیتی این شکلیه : 11001 . حالا فکر کنید مک ادرس 48 بیتیه یعنی 48 تا صفر و یک کنار همدیگه هستن .

ببینید با دو تا بیت میشه 4 تا حالت مختلف بوجود آورد . چون یه بیت می تونه هم صفر باشه هم یک . با دو تا بیت اینجوری میشه : 00 ، 01 ، 10 ، 11 . پس با دو تا بیت 4 تا حالت مختلف داریم یعنی 2 به توان 2 که میشه 4 . این یه قانونه . اگه عدد 2 رو به توان تعداد بیت ها برسونید تعداد حالت های مختلفی بدست میاد که اون بیت ها می تونن بسازن . مثلا اگه 10 تا بیت باشه ، 2 به توان 10 ، میشه تعداد حالتهای مختلفی که 10 تا بیت کنار همدیگه می تونن بسازن . یعنی میشه 1024 حالت مختلف . حالا فکر کنید 48 بیت چندتا حالت مختلف می تونه داشته باشه ؟ میشه 2 به توان 48 یعنی 281,474,976,710,656 حالت مختلف . یعنی 281 هزار میلیارد حالت مختلف که شبیه به هم نیستن . پس انقدر دستگاه با کارت شبکه ، می تونن توی دنیا ، توی شبکه سراسری قرار بگیرن و هیچ اختلالی هم بوجود نیاد .

مک آدرس رو یه جورایی مثل شماره سریال در نظر بگیرید . مک آدرس داخل خود شرکت سازنده ، توسط پروگرمر ، داخل یه آی سی به نام آی سی رام یا فرمور ریخته میشه و به این راحتی ها قابل تغییر نیست . در واقع نباید تغییر کنه اصلا ، مگر در مواقع خاص که بعدا توضیح میدیم .

مک آدرس یه شماره 48 بیتی یا 6 بایتی هست ( هر بایت = 8 بیت ) . هر بایت به صورت کد هگزادسیمال ( مبنای 16 ) نمایش داده میشه . هگزادسیمال از رقم 0 شروع میشه تا حرف F انگلیسی . یعنی 0123456789ABCDEF . مک آدرس این شکلیه : 23-1A-49-63-77-21 . هر کدوم از این ارقام یا حروف 4 تا بیت هستن و و هر دو تا رقم یا حرف که با خط فاصله از هم جدا شدن ، یه بایت !

تشریح مک آدرس MAC Address

واسه اینکه شیر تو شیر نشه و همه چیز در شبکه طبق یه استاندارد مشخص پیش بره ، سه بایت اول مک آدرس رو مخصوص شرکت سازنده کارت شبکه قرار دادن و سه بایت آخر هم مربوط به خود کارت شبکه است . یعنی یه شرکت مثل ایسوس یا دی لینک ، می تونه کلی محصول مختلف با مک آدرس های مختلف تولید کنه که سه بایت اول همشون یکیه ( چون از یه شرکت مشخص تولید شدن ) . پس با این حساب ، یه شرکت می تونه 2 به توان 24 تا دستگاه مختلف با مک آدرس مختلف تولید کنه ( سه بایت آخر میشه 2 به توان 24 حالت مختلف = 16,777,216 تا مک آدرس منحصر به فرد ) .

پس از روی سه بایت اول مک آدرس می تونید شرکت سازنده کارت شبکه کامپیوتر ، گوشی یا لپ تاپ تون رو بدست بیارید .

در شکل زیر می تونید ببینید که مک آدرس مخصوص شرکت ایسوس و یا شرکت سیسکو چیه . البته این فقط یکی از مک آدرس های این شرکت هاست . واژه Octet در شکل زیر یعنی 8 تایی پس 1st Octet یعنی 8 بیت اول .

 

سه بایت اول یعنی 24 بیت ، پس 2 به توان 24 تا شرکت مختلف می تونن آدرس مک مخصوص به خودشون رو داشته باشن . یعنی 16,777,216 تا شرکت می تونن مک آدرس منحصر به فرد داشته باشن و از اونجایی که 16,777,216 شرکت تو دنیای شبکه نداریم ، یه سری شرکت ها چندین آدرس مک می خرن تا دست شون توی شماره گذاری تجهیزات شبکه باز باشه .

مک آدرس رو با دو نقطه هم جدا میکنن ، با نقطه هم جدا می کنن . مهم دونستن اون اعداد هست . روی یه سری از دستگاه ها مثل مودم ، مک آدرس مودم زده میشه و شاید هیچ چیز نقطه یا خط فاصله ای هم بین اعداد یا حروف نباشه . چون مهم اعداد و حروف هستن .

همونطور که گفتم مک آدرس یه شماره 48 بیتی هست . بعضی از بیت ها در مک آدرس معنی خاصی دارن یعنی نشون دهنده یه چیزی هستن . مثلا بیت هفتم از سمت چپ نشون دهنده اینه که این مک آدرس توسط شرکت سازنده تنظیم شده یا توسط مدیر شبکه محلی . اگه بیت هفتم 0 باشه یعنی این آدرس مک ، جهانیه و توسط شرکت سازنده تعیین شده اما اگه یک باشه ، مک آدرس توسط مدیر شبکه محلی تعیین شده .

بیت هشتم هم نشون دهنده یونی کست بودن یا مالتی کست بودن اون مک آدرس هستش . اگه بیت هشتم 0 باشه یعنی اون مک آدرس Unicast هست . یونی کست یعنی اینکه اطلاعات فقط به یه آدرس مشخص ارسال میشه و اگه بیت هشتم یک باشه یعنی اون مک آدرس مالتی کست هست .  Multicast یعنی اطلاعات به گروه خاصی از کامپیوترها ارسال میشه .

 

نامگذاری مک آدرس MAC Address

به طور کلی سه مدل نامگذاری برای مک آدرس داریم . مدل MAC-48 ، مدل EUI-48 و مدل EUI-64 . سه حرف EUI مخفف Extended Unique Identifier هست . استاندارد MAC-48 و EUI-48 تقریبا شبیه به هم هستن ، بیشتر از استاندارد MAC-48 استفاده میشه و معنیش اینه که 48 بیت برای آدرس مک در نظر گرفته شده . اما EUI-64 برای آی پی ورژن 6 یا IPv6 در نظر گرفته شده و 64 بیت برای آدرس دهی مک آدرس در نظر گرفتن . فعلا از استاندارد MAC-48 بیشتر استفاده میشه و تا سال 2100 میلادی هم آدرس به اندازه کافی وجود داره .

کاربرد مک آدرس

■ مک آدرس یه شماره ثابت سخت افزاریه و نمی تونه تغییر کنه اما آی پی همیشه در حال تغییره . با وجود مک آدرس خیلی راحت میشه یه دستگاه رو توی شبکه شناسایی کرد .

■ سوئیچ ها در شبکه فقط آدرس سخت افزاری رو می فهمن . یعنی داخل سوئیچ ها یه لیست از مک آدرس دستگاه های مختلف وجود داره که بر اساس این مک آدرس ها ، اطلاعات به دستگاه ها ارسال میشه .

■ می تونید با استفاده از مک آدرس ، مشخص کنید که کدوم گوشی ، لپ تاپ یا هر وسیله دیگه ای به مودم وای فای وصل بشه . یعنی مک آدرس دستگاه مورد نظر رو در مودم وارد می کنید و از اون به بعد فقط اون دستگاه هایی که مک آدرس شون وارد شده می تونن به مودم وصل بشن .

■ با استفاده از مک آدرس می تونید پهنای باند رو محدود کنید ، موارد خاصی رو فیلتر کنید که جزئیاتش زیاده و اینجا جاش نیست .

■ سرورهای DHCP که آی پی رو به صورت اتوماتیک تنظیم می کنن ، از طریق مک آدرس دستگاه ها رو شناسایی می کنن .

راستی دوستان ، پیشنهاد میکنم دوره های انگلیسی علم فردا رو تهیه کنید ، دنیاتون عوض میشه ! خیلی فرقه بین کسی که انگلیسی میدونه و نمیدونه !

حتما مطالب زیر رو هم بخونید