علم فردا

تکنولوژی به زبان ساده

حتما در این چند وقت اخیر شما هم درباره نرم افزار های یونیورسال ویندوز یه چیزایی شنیدین . پلتفرم ساخت نرم افزار یونیورسال ویندوز یا Universal Windows Platform یکی دیگه از خلاقیت های شگفت انگیز شرکت مایکروسافت هست که اگر این تکنولوژی به تکامل برسه تحول بزرگی در علم نرم افزار و کامپیوتر اتفاق میوفته ! مایکروسافت ، این هیولای نرم افزاری چند سالی بود که چرتش گرفته و کار خاصی ازش ندیدیم اما قطعا به ثمر نشستن پروژه Universal Windows Platform می تونه یه بار دیگه قدرت مایکروسافت رو در جهان یادآوری کنه . در ادامه خدمت تون توضیح میدم که یونیورسال اپ چیه و چرا انقدر مهمه .

پلتفرم یونیورسال ویندوز Universal Windows Platform چیست ؟

پیش از اینکه بخوام درباره نرم افزار های یونورسال ویندوز توضیحی بدم لازمه بدونید که اصلا واژه Universal یعنی چی . واژ Universal در زبان انگلیسی یعنی « جهانی ، فراگیر ، همگانی » اما در زبان تخصصی کامپیوتر یعنی « همه منظوره » . شاید درک معنی این عبارت برای افراد غیر متخصص ( افرادی که در دانشگاه کامپیوتر نخوندن ) یکم سخت باشه ، به همین دلیل من یکم بیشتر مفهوم این عبارت رو توضیح میدم . واژه پلتفرم Platform در زبان انگلیسی یعنی « سکو » . در علم نرم افزار پلتفرم Platform به زیرساخت نرم افزاری گفته میشه که امکان اجرا یا ساخت نرم افزار های دیگه رو فراهم میکنه . برای مثال ( خیلی کلی عرض میکنم ) سیستم عامل ویندوز یک پلتفرم برای اجرای نرم افزار های ویندوزیه . بنابراین عبارت Universal Windows Platform یعنی پلتفرم همه منظوره ویندوز . پلتفرم UWP یا پلتفرم همه منظوره ویندوز این امکان رو برای برنامه نویس ها فراهم میکنه تا بتونن نرم افزار های ویندوز رو طوری طراحی کنن که بدون هیچ تغییری در چند دستگاه ویندوزی مختلف قابل اجرا باشن . یعنی برنامه نویس با استفاده از پلتفرم UWP یه نرم افزار میسازه که می تونه در موبایل های ویندوزی ، تبلت های ویندوزی و لپ تاپ ها به طور یکسان اجرا بشه . یعنی فقط اندازه و چیدمان عناصر برنامه تغییر میکنه و همه امکانات نرم افزار در همه دستگاه ها یکسانه ! پلتفرم UWP برای اولین بار در ویندوز 8 به عنوان ران تایم Runtime ویندوز معرفی شد و بعدا در ویندوز 10 پیشرفت های چشمگیری داشته . ماهیت نرم افزار های یونور سال در واقع درست مثه برنامه های مترو استایل Metro style در ویندوز 8 هست که در ویندوز 10 به طرز چشمگیری بهبود داده شدن و قابلیت های بیشتری دارن .

مزایای نرم افزار یونیورسال ویندوز یا Universal Windows App در ویندوز 10

سیستم برنامه نویسی نرم افزار یونورسال ویندوز در ویندوز 10 یکم تغییر کرده و میشه گفت اگه این تغییرات مثه بچه آدم کار کنن واقعا انقلابی در دنیای نرم افزار اتفاق میوفته ! در ادامه این تغییرات رو در حد تیتر خدمت تون توضیح میدم :

■ برنامه نویسی بر اساس خانواده دستگاه انجام میشه نه سیستم عامل

هر خانواد دستگاه یا Device Family در واقع مجموعه ای از سخت افزار هاست که به صورت یک خانواد شناسایی میشن . وقتی یک نرم افزار برای یک خانواده دستگاه نوشته میشه دیگه موقع اجرای برنامه در اون خانواده دستگاه مشکلی پیش نمیاد .  مزیت برنامه نویسی برای یکئخانواده دستگاه یا Device family اینه که API ها ، مشخصات و رفتارهای مربوط به خانواده دستگاه مورد نظر رو تشخیص میده ضمن اینکه در ویندوز استور هم می تونه تشخیص بده نرم افزار مورد نظر روی چه دستگاه هایی می تونه نصب و اجرا بشه .

■ نرم افزار یونیورسال با فرمت .AppX پکیج میشن

همونطور که عرض کردم نرم افزار های یونورسال در واقع یک نوع برنامه سبک مترو هستن . برنامه های سبک مترو یا Metro-style Apps با فرمت .appx توزیع میشن تا بتونن هم روی نسخه دسکتاپ نصب بشن و هم روی ویندوز فون . در ضمن لازم به یادآوریه که فرمت appx در ویندوز فون 8.1 و بالاتر پشتیبانی میشه .

■ یک استور ( مرکز خرید و دانلود برنامه ها ) برای همه دستگاه ها

نرم افزار های ویندوز 10 در یک استور Store آپلود میشن . برنامه نویس می تونه تعیین کنه که نرم افزار شون برای همه یا فقط چند خانواده دستگاه  ( Device family ) در دسترس باشه . برنامه نویس ها می تونن همه برنامه هایی که برای ویندوز نوشتن و منتشر کردن رو  در یک مکان مدیریت کنن .

■ یک مجموعه  API برای همه دستگاه ها

API ها با همون رابط های برنامه نویسی هسته مرکزی UWP برای همه دستگاه های ویندوزی یکسانه و هیچ فرقی نداره . بنا براین اگر یک نرم افزار یونیورسال فقط از API های هسته UWP استفاده کنه در همه دستگاه های ویندوز 10 بدون هیچ مشکلی اجرا میشه ( فرقی نمیکنه گوشی موبایل باشه یا لپ تاپ ) .

■ کیت های اضافی توسعه نرم افزار یا Extension SDK ها

کیت های اضافی توسعه نرم افزار های ویندوزی یا Extension SDK ها می تونن به برنامه نویس ها این امکان رو میدن تا  API های خاصی رو برای یک خانواد مشخصی از دستگاه ها بسازن و در نرم افزار یونورسال شون استفاده کنن .

■ رابط کاربری واکنش گرا

اگر خاطر تون باشه قبلا درباره طراحی واکنش گرا یا ریسپانسیو Responsive توضیحاتی داده بودم خدمت تون . وقتی میگن یک وب سایت به صورت واکنش گرا طراحی میشه یعنی اندازه همه عناصر گرافیکی اون وب سایت به طور اتومات و با توجه به اندازه صفحه نمایش دستگاه تغییر میکنن . یعنی به طور خودکار با اندازه نمایشگر تبلت ، موبایل یا لپ تاپ میزون میشن . یک نرم افزار یونورسال در پلتفرم UWP به صورت واکنش گرا یا ریسپانسیور ساخته میشه ( با متد طراحی Responsive design 101 ) . به عبارت ساده تر ، برنامه های یونورسال خودشون اندازه نمایشگر دستگاه رو تشخیص میدن و اندازه و چیدمان همه عناصر گرافیکی ( کادر متنی ، عکس ها ، دکمه ها و … ) به طور اتومات بر اساس اندازه نمایشگر دستگاه تنظیم میشه .

زبان برنامه نویسی نرم افزار یونیورسال

برای ساخت یک نرم افزار یونورسال نیازی نیست زبان برنامه نویسی جدیدی رو یاد بگیرید و می تونید با هر زبانی که بلدین کار کنید مثلا سی شارپ C# ، سی پلاس پلاس C++ ، جاوا  یا ویژوال بیسیک و .. . مایکروسافت ویژوال استدیو 2015 برای هر زبان برنامه نویسی یک الگو آماده کرده . این الگو به برنامه نویس این امکان رو میده تا نرم افزاری رو که ساخته به شکل یک برنامه قابل اجرا برای همه دستگاه های ویندوزی پکیج کنه و در ویندوز استور Windows store منتشر کنه تا همه کاربران ویندوز 10 بتونن با هر دستگاهی ازش استفاده کنن .

نرم افزار های یونیورسال همیشه با کاربر تعامل دارن

نرم افزار های یونورسال با کابران تعامل دارن و به اصطلاح همیشه زنده ( live ) هستن . یعنی یک برنامه یونورسال می تونه در هر زمانی با چند روش مختلف با کاربر تعامل داشته باشه و اطلاعاتی رو به بهش نمایش بده ؛ من این چند روش رو به صورت مختصر خدمت تون توضیح میدم :

■  کاشی های زنده یا Live Tiles

حتما در ویندوز 8 کاشی های زنده یا Live Tiles رو دیدین . کاشی هایی که هرزگاهی اطلاعاتی روشون نمایش میدن و یا ممکنه عکس شون تغییر کنه به همین خاطر به این کاشی ها میگن لایو تایل Live tiles یا کاشی های زنده . این کاشی ها اطلاعات مرتبطی رو در بازه های زمانی مشخصی نمایش میدن و به همین خاطر بهشون میگن کاشی های زنده .

■ سیستم اعلانات سیستمی یا push notifications

سیستم اعلانات یا push notifications یکی دیگه از راه های تعامل نرم افزار های یونورسال با کاربران ویندوزه که موارد خاصی رو به کاربر گوشزد میکنه . سیستم پوش نوتیفیکیشن Push notification این امکان رو ایجاد میکنه تا نرم افزار یونورسال بتونه یک پیام رو از سرور دریافت کنه و به کاربر نمایش بده . برای مثال اگر نسخه جدید اون نرم افزار در ویندوز استور منتشر شده به کاربر اطلاع بده که نسخه جدید اومده و می تونید دانلود کنید .

■ اکشن سنتر  Action center

در محیط ویندوز 10 در سمت راست صفحه محیطی وجود داره به نام اکشن سنتر Action center که در این بخش پیام ها و یا سوال های تعاملی مربوط به برنامه نمایش داده میشه . کاربر می تونه در این قسمت این پیام ها رو مدیریت کنید . این قسمت دقیقا مثه قسمت نوتیفیکیشن در بالای صفحه اندروید و iOS عمل میکنه با این تفاوت که قسمت اعلانات در ویندوز 10 در سمت راست صفحه قرار گرفته .

■ اجرا در پس زمینه یا Background execution

نرم افزار یونورسال می تونه در پس زمینه پردازش های ویندوز 10 قرار بگیره و هر وقت که لازم شد کاربر دوباره می تونه بهش مراجعه کنه و به کارش ادمه بده .

■ فرمان صوتی و دستگاه های بلوتوثی کم مصرف

نرم افزار یونورسال می تونه با دستگاه های بلوتوثی کم مصرف و فرمان صوتی با کاربر ارتباط برقرار کنه و تعامل داشته باشه .

چند نمونه از برنامه یونورسال ویندوز

طبق چیزی که خود مایکروسافت اعلام کرده قراره برنامه های آفیس ( ورد و اکسل و .. ) یونورسال بشن که اگر اینجوری بشه و درست کار کنه واقعا عالیه و کار خیلیا راه میوفته . برنامه های 3D Builder , Alarms & Clock , Calculator , calendar , camera , Contact Support و کورتانا ( دستیار شخصی مایکروسافت ) نمونه هایی از برنامه یونیورسال در ویندوز 10 هستن که اگر فرصتی باشه تک تک شون رو به صورت کلی بررسی میکنم .

خب دوستان من سعی کردم همه  نکات مهم و ضروری درباره نرم افزار های یونورسال ویندوز براتون بنویسم امیدوارم که به درد تون خورده باشه و موقع استفاده از ویندوز 10 دید باز تری نسبت به برنامه ها داشته باشید . اگر یک دستگاه ویندوزی ( مثلا گوشی ویندوز 10 ) دارید و با برنامه های یونیورسال ویندوز کار کردین حتما تجربه تون رو با علم فردا در میون بذارید چون این تکنولوژی نرم افزاری خیلی چیز جالبیه و مطالب کمی هم درباره اش نوشته شده .

حتما مطالب زیر رو هم بخونید