علم فردا

تکنولوژی به زبان ساده

 

باتری چیست؟

باتری می تواند انرژی مورد نیاز را برای دستگاه ذخیره کند تا بتوان از دستگاه بدون نیاز به اتصال به برق استفاده کرد. باتری یک قطعه شیمیایی است که با استفاده از سلول گالوانیکی (برقی) انرژی شیمیایی را به الکتریکی تبدیل می کند.
سلول یک قطعه بسیار ساده است که از دو الکترود (آنود و کاتود) و یک محلول الکترولیت تشکیل شده است. باتری ها از تعدادی از سلول های گالوانیکی تشکیل شده است.
باتری یک قطعه ذخیره سازی الکتریکی هست. همانطور که تغییرات شیمیایی در باتری انجام می شود، انرژی الکتریکی ذخیره و آزاد می شد. در باتری های قابل شارژ این فرایند می تواند چندین بار تکرار شود. باتری ها صد در صد کارایی ندارند. مقداری از انرژی باتری در اثر گرما و فعالیت های شیمیایی که در زمان شارژ و دشارژ انجام می دهد هدر می رود. اگر شما ۱۰۰۰ وات از باتری استفاده کنید، ممکن است ۱۲۰۰ وات یا بیشتر از باتری تخلیه شود.

باتری لپ تاپ

باتری لپ تاپ ها از دو قسمت سلول و برد تشکیل شده است که سلول کار ذخیره سازی و برد کار برقراری ارتباط با مادربرد لپ تاپ را بر عهده دارد.

انواع باتری لپ تاپ

باتری لپ تاپ به ۵ دسته تقسیم می شود:

۱-    باتری لیتیوم یون (Li-ion)

۲-    باتری نیکل کادمیوم (Ni-Cd)

۳-    باتری نیکل متال هیدرید (Ni-MH)

۴-    باتری لیتیوم پلیمری(li-pol)

۵-    باتری هوشمند (Smart Battery)

این نوع باتری ها را جداگانه مورد بررسی خواهیم داد.

باتری لیتیوم یون (Li-ion)

باتری لیتیوم یون آخرین نوع از باتری های موجود در بازار است و در برابر “اثر حافظه” (Memory effect) مقاومند و تأثیر چندانی بر طول عمر و ظرفیت باتری ندارد. درعوض مشکل این باتریها این است که در صورت overcharged کردن آنها یا عدم استفاده ی طولانی از آنها در حالت فول شارژ، کارایی خود را از دست می دهند. ( در ادامه این مطلب را به طور کامل تشریح کرده ام).

باتری های Li-ion همان انرژی Ni-MH را تولید می کند اما وزنش حدوداً ۲۰ تا ۳۵ درصد کمتر می شود. این باتری از مواد کاملا بی خطری تشکیل شده است و می توان گفت ضریب خطرش به صفر رسیده است.

باتری لیتیوم یون الزاما نیازی به دشارژ شدن کامل ندارند و مصرف داخلی کمتری دارد، چرخه شارژ آنھا نیز بیشتر بوده و طول عمر این باتری بستگی به طرز استفاده کاربر دارد.

باتری نیکل کادمیم  (Ni-Cd):

در گذشته از این نوع باتری در نوت بوک ها استفاده می شد، اما با گذشت زمان و اومدن باتری هایی با فناوری جدیدتر، باتری نیکل کادمیم زیاد مورد استفاده قرار نمی گیرد و تقریبا از رده خارج شده اند.     این نوع باتری باید هر چند هفته یکبار به طور کامل شارژ و دشارژ شود. اگر اینکار را انجام ندهید، به سرعت عمر باتری به دلیل آنچه که  “اثر حافظه” (Memory effect) نامیده می شود از کار می افتد.
به عنوان مثال، اگر ۲۰ درصد از کل شارژ باتری دشارژ شود، فقط  به اندازه ۸۰ درصد شارژ باقی مانده، مجدداً شارژ خواهد شد. اگر مرتباً اینکار را تکرار کنید ۲۰ درصد از شارژ باتری بلا استفاده خواهد ماند و فقط به اندازه همان ۸۰ درصد کارایی خواهد داشت حتی اگر چراغ باتری در هر بار که آنرا شارژ می کنید ۱۰۰ درصد شارژ را نشان دهد، بازهم به اندازه ۸۰ درصد شارژ شده است.

این باتری ھا از قدیمی ترین باتری ھای قابل شارژ ھستند که امروزه به علت سمی بودن ترکیبات کادمیوم آن، کمتر مورد تولید و استفاده قرار می گیرند. از مشخصات این باتری می توان به سرعت بالای شارژ آن اشاره کرد.

اما یکی از معایب این باتری همان طور که گفته شد این است که قبل از دشارژ شدن کامل باتری نباید آن را شارژ نمود زیرا باعث کاهش گنجایش و عمر باتری می شود.

باتری نیکل متال هیدرید (Ni-MH)

ویژگی های باتری نیکل متال هیدرید شبیه باتری های نیکل کادمیم است با این تفاوت که به “اثر حافظه” (Memory effect) کمتر حساسند و ظرفیت بالاتری دارند.

اما یکی از محاسن این باتری این است که مواد پر خطر، به ندرت در مواد تشکیل دهنده ی این باتری یافت می شود و از فلزهای سنگین هم در این باتری استفاده نشده است. اما مهم ترین ویژگی بارز باترینیکل متال هیدرید این است که ظرفیت باتری Ni-MH تقریباً دو برابر ظرفیت باتری Ni-Cd می باشد و بیشتر شارژ می شود البته نسبت به باتری Ni-Cd نیاز به دشارژ شدن کامل جھت شارژ شدن ندارند و می توانید ھر زمان باتری را شارژ کنید.

اما از معایب این باتری این است که در ظرفیت ھای یکسان نسبت به Ni-Cd نیاز به زمان بیشتری جھت فول شارژ شدن دارند و طبیعتا درحین شارژ گرمای بیشتری تولید می کنند.

باتری لیتیوم پلیمری(li-pol)  

باتری های لیتیوم پلیمر یکی از بهترین راه ها برای تامین انرژی الکتریکی و تغذیه مدارات الکتریکی است. باتری لیتیوم پلیمری محدودیت های کمتری نسبت به باتری های قبل دارد اما با وجود این محدودیت ها، باتری لیتیوم پلیمری در مقایسه با باتری های ذکر شده ایمن، کوچک و سبکتر هستند. این نوع باتری ها نه تنها به شارژ ابتدایی ۱۲ ساعت نیاز ندارد بلکه هیچ محدودیتی در کاربرد هم ندارد. مهمترین علامت برای اینکه بفهمید دستگاه شما دارای این نوع باتری است، آن است که در زمان اتصال به کامپیوتر با پورت USB شارژ شود. یکی از مزایای باتری لیتیوم پلیمری این است که نیازی به شارژ شدن ۱۰۰ درصد (فول شارژ) ندارد. سازندگان این باتری امکان شارژ با USB  را در آنها قرار داده اند تا عمر باتری کاهش نیابد و انسجام خود را حفظ کند.

فرآیند ساخت این باتری با باتری Li-ion یکسان است و تفاوت ھا در مقاومت داخلی کمتر، اندازه و وزن کمتر، طول عمر بیشتر خلاصه می شود. ھمچنین در برخی لپ تاپ ھای Ultra Portable، که قطر کمتری نسبت به لپ تاپ ھای معمولی دارند نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

باتری هوشمند (Smart Battery)

باتری های هوشمند در واقع نوع دیگری از باتری نیستند اما آنها دارای ویژگی هایی اند که باتری های قبلی ذکر شده، فاقد این نوع ویژگی ها هستند. در داخل باتری های هوشمند بردهای مداری وجود دارد همراه با چیپ هایی (تراشه) که به آنها اجازه می دهد با لپ تاپ ها و کامپیوترها ارتباط برقرار کند و عملکرد باتری، دما و ولتاژ خروجی را نمایش دهد.

 

 

اثر حافظه (Memory effect)

“اثر حافظه” (Memory effect) یعنی اینکه اگر شما شارژ و دشارژ کامل باتری را انجام ندهید، فقط به اندازه آخرین درصد از شارژ باقی مانده مجددا شارژ می شود.

“اثر حافظه” ( (Memory Effectحالتی است که کارایی باتری را کاهش می دهد. همان طوری که ذکر گردید این حالت در مورد باتری های Ni-Cd  و Ni-MH  مصداق دارد. اینگونه باتری ها قبل از اینکه شارژ شوند به خوبی دشارژ نمی شوند یعنی همیشه مقداری از شارژ خود را نگه می دارند و عمل شارژ به خوبی انجام نمی شود و این باعث می شود که ظرفیت باتری کاهش یابد و حتی در مواردی از کار بیفتد.

مشکلات رایج در باتری لپ تاپ ها

۱-    تخلیه سریع باتری لپ تاپ
۲-    دیتکت نشدن و عدم شناسایی باتری لپ تاپ توسط دستگاه
۳-    خروجی دارد یعنی لپ تاپ توسط باتری روشن می شود اما باتری شارژ نمی شود
۴-    ورودی دارد یعنی لپ تاپ را روشن نمی کند اما شارژ می شود
۵-    باتری لپ تاپ کاملا شارژ نمی شود

آیا باتری لپ تاپ بیش ازحد شارژ (over charged) می شود؟

امروزه در اکثر لپ تاپ ها از باتری لیتیوم – یون استفاده می شود و رایج ترین باتری در لپ تاپ ها هستند. این باتری ها ۳۰۰ تا ۵۰۰ دفعه قابلیت شارژ شدن دارند. این باتری ها مدار داخلی محافظ هوشمند دارند و زمانی که باتری به صورت کامل شارژ می شود این مدار پروسه ی شارژ شدن را به صورت خودکار قطع می کند. این سیستم کنترل، مانع از شارژ شدن بیش از حد باتری یا به اصطلاح overcharged می شود. اگر این سیستم کنترل به درستی عمل نکند و نقصی در کارکرد آن به وجود آید، باتری های لیتیوم – یون بیش از حد داغ می شود و یا حتی ممکن است بسوزد. به خاطر این نوع ویژگی ها، باتری لیتیوم – یون گران تر از بقیه باتری هاست. با آنکه بسیاری از سازندگان باتری های لیتیوم ـ یون طول عمر باتری را تا سه سال ذکر می کنند، بعضی از مصرف کنندگان طول عمر این باتری را تا ۱۸ ماه گزارش کرده اند.

۵ نکته ی مهم در نگهداری بهتر از این نوع باتری ها وجود دارد که عبارت اند از:

۱-    اگر شما نمی خواهید از لپ تاپتان برای مدت زمان طولانی استفاده کنید، شما می توانید عمر باتری لپ تاپ را با استفاده از حفظ ۵۰ درصد شارژ، بالا ببرید یعنی باتری به صورت کامل شارژ نشده باشد بلکه نصف آن.

۲-    اگر باتری لپ تاپ به صورت کاملا خالی در دراز مدت رها شود، ظرفیت و گنجایش باتری کم خواهد شد.

۳-    اگر باتری به صورت کاملا شارژ شده باشد اما مورد استفاده قرار نگیرد، تاثیر و کارایی باتری کاهش می یابد.

۴-    می توانید در هر زمانی یک باتری لیتیم ـ یون را بی آنکه روی کارایی باتری اثر بگذارد شارژ کنید، اما چون باتریهای لیتیم ـ یون معمولا دارای طول عمر شارژ و دشارژ ۳۰۰ تا ۵۰۰ چرخه هستند اگر زود به زود و قبل از دشارژ، این باتری را شارژ کنید طول عمر باتری را پایین می آورید.

۵-    و نکته ی آخر اینکه باتری لپ تاپ را در جای خنک و مناسب نگه دارید.

اما در لپ تاپ های قدیمی از باتری هایی از جنس نیکل کادمیوم و نیکل هیدرید فلز استفاده می شده است. این نوع باتری ها نیاز به مراقبت بیشتری نسبت به باتری های لیتیوم – یون دارد و نکته ای که درباره ی این نوع باتری ها وجود دارد این است که اول باید باتری به صورت کامل دشارژ (تخلیه) شود و بعد شارژ شود که همین مسئله باعث می شود عمر باتری لپ تاپ کم نشود. اگر این نوع باتری ها بارها و بارها در پروسه ی شارژ و دشارژ قرار گیرد موجب کاهش گنجایش باتری می شود و همچنین از کارایی و تاثیر باتری کاسته می شود و نکته ی آخر، بهتر است قبل از استفاده لپ تاپ، باتری به صورت کامل شارژ، و بعد مورد استفاده قرار گیرد.

بعضی از کاربران فکر می کنن که اگه از باتری استفاده نکنن عمر باتریشان بیشتر می شود. اما این دسته از افراد سخت در اشتباه هستند چون باتری مانند عضلات بدن انسان هست و اگر از باتری کار نکشید و استفاده نکنید، باتری نیروی خود را از دست می دهد و مشکلاتی را ایجاد می نماید.

باتری لپ تاپ خود را سالم نگه دارید

قبل از اینکه اولین بار از باتری استفاده کنید، باتری را به مدت ۱۲ ساعت یا حداقل زمان موجود شارژ کنید، این مورد در دفترچه راهنمای کلیه دستگاه های مجهز به باتری نیز ذکر شده است. برای استفاده ی روزانه از باتری، باتری را به طور کامل شارژ کنید، سپس تا زمانی که به طور کامل تخلیه نشده از برق باتری استفاده نکنید. (این کار برای باتری های نیکل کادمیم و نیکل متال مانع از تأثیر”اثر حافظه” می شود). برای باتری های لیتیوم یون، این امر مانع از overcharging می شود.
هرگز باتری خود را به مدت طولانی بلا استفاده رها نکنید. حتی اگر شما بیشتر وقت ها از برق شهری استفاده می کنید، به طورمنظم از باتری دستگاه خود نیز استفاده کنید و آنرا در شرایط مناسب نگه دارید. همچنین در صورت عدم استفاده از برق AC، کلید برق مستقیم لپ تاپ را خاموش کنید. این کار مانع از overcharging می شود.

محل مناسب نگهداری از باتری لپ تاپ

اگر برای مدت زمان طولانی از لپ تاپ تان استفاده نمی کنید ( یک هفته یا بیشتر) پک باتری را از لپ تاپ جدا کنید. باتری ها باید در محل خشک و خنک نگهداری شوند و همچنین از قرار دادن باتری در محیط های گرم، مرطوب و گرد و غبار وجود دارد اجتناب کنید. هرگز باتری را کنار اجسام فلزی قرار ندهید.

کالیبره کردن باتری لپ تاپ

یکی از مشکلات رایج در لپ تاپ ها این است که لپ تاپ میزان درست شارژ باتری را درست نشان نمی دهد. فرض کنید در حال تایپ یک پروژه مهم هستید یا در حال برنامه نویسی و فراموش کردید که کار خود را ذخیره کنید و در حالی که نمایشگر باتری باقیمانده هنوز ۲۰ درصد باقیمانده را نشان میدهد ناگهان لپ تاپتان خاموش می شود و یا برعکس زمانی که نمایشگر پایان باتری را اعلام می کند هنوز سی دقیقه دیگر شارژ برایتان باقی مانده است.

کالیبره کردن باتری به شما در شناخت درست میزان شارژ باقی مانده لپ تاپتان کمک خواهد کرد.

چگونه باتری لپ تاپ را کالیبره کنیم

زمانی که برای اولین بار یک لپ تاپ می خرید می توانید با کالیبره کردن باتری آن، طول عمر باتری را به حداکثر برسانید، برای این کار ابتدا لپ تاپ را شارژ نکنید و آن را آنقدر روشن نگه دارید تا باتری آن دشارژ شده و خاموش شود سپس آن را به شارژ وصل کرده و صبر کنید تا باتری لپ تاپ به صورت کامل شارژ شود پس از آن لپ تاپ را از شارژر جدا کرده و لپ تاپ را روشن کرده و مجددا باتری را به صورت کامل دشارژ کنید.

کمپانی اپل پیشنهاد می کند اولین باری که لپ تاپ را می خرید حتما یک بار با این روش باتری آن را کالیبره کنید پس از آن نیز هر چند ماه یک بار این کار را انجام دهید تا طول عمر باتری همواره در بهترین حالت ممکن باقی بماند.

رفع مشکل داغ شدن باتری لپ تاپ

بهترین راهی که برای افزایش طولانی عمر باتری لپ تاپ است٬ سرد نگه داشتن دائمی باتری و خود لپ تاپ است. همچنین این که بیش از زمانی که لازم است دو شاخه شارژر را در پریز برق رها نکنید.
اگر این کار برای شما مشکل است و انجام آن برای شما ممکن نیست٬ خرید یک “پایه خنک کننده” یک راه خوب برای سرد نگه داشتن لپ تاپ و افزایش عمر باتری آن است.

۲۰ راه برای افزایش طول عمر باتری لپ تاپ

۱- هرچند وقت یکبار عملیات Defragmentation را در سیستم انجام دهید.
۲- اجرای برنامه های غیر ضروری مصرف کننده منابع سیستم را متوقف سازید.
۳- اجرای برنامه های سنگین و زمانبر را متوقف سازید.
۴- دستگاه های خارجی را از لپ تاپ جدا کنید.
۵- درایوهای CD/DVD را خالی کنید.
۶- ازمنابع محلی کامپیوتر خود استفاده کنید.

۷- نور صفحه را کم کنید.
۸- از دست صداها (Sounds) خلاص شوید.
۹- از دست Screensaver خود خلاص شوید.
۱۰- امکانات پنجره Power Options را مورد استفاده قرار دهید.
۱۱- ظاهر گرافیکی پیشرفته سیستم عامل را غیر فعال کنید.
۱۲- از Hibernate به جای Sleep یا Standby استفاده کنید.
۱۳- با باز کردن برنامه های کمتر، استفاده از باتری را بهینه سازید.
RAM -14 لپ تاپ خود را افزایش دهید.
۱۵- لپ تاپ خود را تمیز نگه دارید.
۱۶- دمای بالا قاتل باتری است، از آن حذر کنید.

۱۷- از Memory Effect برحذر باشید.
۱۸- نرم افزارها و درایورها را به روز کنید.

۱۹- از آداپتور مناسب استفاده کنید.
۲۰- باتری ها را خارج کنید.

در آخر توصیه می کنم این مطالب رو هم مطالعه کنید :

۷ توصیه برای افزایش عمر باتری موبایل

۱ ترفند برای افزایش عمر باتری معیوب لپ تاپ

۱۰ نکته برای افزایش طول عمر باتری ipad

راستی برای مشاوره دقیق در مورد خرید لپ تاپ می تونید از سیستم مشاوره خرید لپ تاپ علم فردا استفاده کنید .

 

حتما مطالب زیر رو هم بخونید